Wunengzi’s boezemvriend Yuzhongzi leed mentaal en verzocht Wunengzi om een remedie.
Wunengzi zei: ‘Wat voor ziekte heb je?’
‘Ik heb pijn.’
‘Waar bevindt zich de pijn?’
‘In mijn geest.’
‘Waar bevindt zich de geest?’
Waarop Yuzhongzi meldde dat zijn aandoening al genezen was.
Wunengzi zei: ‘Van deze mens mag men zeggen dat hij zijn natuurlijke waarachtigheid heeft bereikt en dat niets zijn spirituele aura nog zal verduisteren!’
Toelichting [van vertaler Jan de Meyer]:
het lichaam is gewend … – zolang het nog niet met meditatie in aanraking geweest is – dat het door de geest tegengewerkt wordt in wat het graag zou willen. De geest is altijd bezig , met alles om zich heen, met alles wat er gebeuren moet, kortom met het gewone leven dat we allemaal leven. In die aandacht van de geest is geen plaats voor de behoeften die het lichaam kent.
Het lichaam zou graag altijd in de basis zijn, dichtbij het grote mysterie, het onbegrijpelijke, het tijdloze. Dat is nog niet het mysterie zelf – wij zijn allemaal dat mysterie – maar voor het lichaam is de bekkenbasis daar het dichtst bij. Dus we moeten het lichaam, langzamerhand de kans geven om het leven wat het heeft – ook al heeft het altijd tegenstand – volledig te leven.
Het is dus het vrijlaten van iets dat gekooid is, het opnieuw bevestigen dat je een heel mens bent. Maar de oerkern die erin verborgen is, houdt niet op als je lichaam opgebruikt is en teruggaat naar de aarde. … Als dat eenmaal tot je doorgedrongen is gaat de oefening veel makkelijker – als je gewoon uitgaat van het feit dat je een bepaalde tijd van leven hebt, maar al die tijd dat je op aarde bent, dat je dit lichaam hebt, óók dat eeuwige beginsel bent.
De meditatie draait erom dat je, tijdens die tijdelijke fase, die je doorloopt van geboorte tot dood, die eeuwige mens in jezelf ervaart – niet wegzet als ‘god’ of ‘brahman ‘of ‘tao’, maar dat die een werkelijkheid voor je is. Daar gaat het om. … Het gaat erom de tijd die je gegeven is – dat je je lichaam hebt, en de mogelijkheden van lichaam en de mogelijkheden van het bewustzijn, zó te gebruiken dat je niet alleen dat eeuwige [het mysterie] in jezelf erváárt, maar er ook een uitdrukking van bent.
Maarten Houtman
Jan de Meyer vertaalde een van de klassieke werken van het taoïsme: De geschriften van Liezi, de taoïstische kunst van het relativeren. In 2008 interviewde wijlen Wim Brands hem in het programma Boeken. Tijdens het gesprek vertelt Jan de Meyer o.a. over taoïsme en boeddhisme, Liezi en Zhuang Zi, leven en dood, loslaten en optimisme.
When you enlarge your mind and let go of it,
When you relax your qi and expand it,
When your body is calm and unmoving,
And you can maintain the One and discard the
myriad disturbances –
Then you will see profit and not be enticed by it,
You will see harm and not be frightened by it.
Relaxed and unwound, yet acutely sensitive,
In solitude you delight in your own person.
This is called “revolving the qi”:
Your thoughts and deeds seem heavenly.
Nei-yeh
Eens op een dag droomde ik, Zhuang Zhou, dat ik een vlinder was, een vlinder die fladderend rondvloog, tevreden met zichzelf, en zich niet bewust dat hij mij was. Plotseling werd ik wakker en begon ik me er rekenschap van te geven dat ik nog altijd Zhou was. Nu is het de vraag of ik Zhou ben die droomde dat hij een vlinder was, ofwel een vlinder die droomde dat hij mij was. Toch bestaat er noodzakelijkerwijs een verschil tussen mij en die vlinder. Dat noemen we dan maar de verandering der dingen.
Zhuang Zi
Wunengzi verhaalt over Confucius die al zeven dagen omsingeld is door de bewoners van Kuang omdat ze hem aanzien voor een crimineel op wie hij erg lijkt. Al deze dagen zingt en speelt hij onafgebroken op zijn citer. Confucius antwoordt een leerling (Zhong You) op zijn vraag hoe het mogelijk is dat hij zo onbezorgd overkomt:
“Het stralen van de zon en maan kan de ellende van een eclips niet verhinderen. De kennis van een wijs of capabel mens is niet in staat iets te veranderen aan zijn lot, dat hem rijkelijk bedeelt of povertjes doet leven… De edele is in staat … anderen rechtvaardig te behandelen, maar hij is niet in staat ervoor te zorgen dat de anderen hem rechtvaardig behandelen. Dat ik door de mensen van Kuang word omsingeld is niet mijn schuld; ik ben ook niet in staat ervoor te zorgen dat zij mij niet omsingelen. Trouwens het is toch alleen mijn lichaam dat ze kunnen omsingelen. Daarnet was ik onzichtbaar en vormeloos in leegte en rust; bevrijd van emoties was ik ondergedompeld in het onpeilbare. Ik zou niet weten waar ik me zorgen over zou moeten maken, en daarom vind ik het gepast me te vermeien met citerspel en zang.”
“als dingen [bijv. een spiegel] die vrij zijn van intenties onpartijdig zijn en een helder beeld geven, pas dan het volgende toe op wie wel intenties heeft:
Wrijf hem fijn door middel van het Niets,
maak hem transparant door middel van de Leegte,
dompel hem onder in het Onhoorbare en het Onzichtbare,
zodat hij niet weet waarheen hij zich beweegt.
Volgens mij zal hij in zijn onbegrensdheid de metgezel worden van hemel en aarde; omspoeld door lichtgevende energie zal hij onvermoeibaar zijn. Niets op de wereld zal in staat zijn met hem te wedijveren.”
Wunengzi
Jan de Meyer de vertaler van ‘Wunengzi’ of ‘Nietskunner’ – een taoïstisch boek uit de negende eeuw, licht bovenstaand fragment als volgt toe: (meer…)