Daydreaming is very seductive; when the thoughts “If I were… If I had… ” come up, they pull you in… When we ask the question “What is this?” it will bring us back to the moment. What is happening now? What is right here to enjoy and to appreciate?
‘Natuurlijk,’ zei ik in mezelf, ‘is het ‘t makkelijkst hier op de landtong te wonen, een beetje te vissen, je in de zon bruin te laten branden, gezond en sterk te worden en goede boeken te lezen, alsof er niets aan de hand is en er op de wereld slechts vrede en welvaart heerst.’ … Om de een of andere reden schoot mij een vers van Polonski te binnen:
‘Wanneer de schrijver slechts een golf is en Rusland de oceaan, dan kan hij niet onbewogen blijven, wanneer er in de elementen beroering is ontstaan.’
… Als ik schrijver wilde worden, moest ik midden in de gebeurtenissen van het leven staan en mij niet terugtrekken in de stilte van de steppe en mij niet door de muziek van zelfs de allermooiste gedichten in slaap laten wiegen. … [Toen] stond mijn besluit om naar Moskou terug te keren … vast.
Wanneer gezegd wordt dat de mens fundamenteel goed is of naar het evenbeeld van God geschapen is, dan is dat niet zo maar een bewering, waar men het al of niet mee eens kan zijn, maar het is een oproep aan
In dat perspectief beleven we noch onszelf noch de medemens uitsluitend als object, object van onze verwachtingen en behoeften, maar als subject, een wezen waarin we, naast alle kortzichtigheid en hardheid, menselijkheid kunnen onderkennen. We beleven de ander dan zoveel mogelijk als eerste persoon, dat wil zeggen, zoals we onszelf beleven. Voor zover we de ander als subject kunnen beleven begint de scheiding tussen subject en object haar scherpte te verliezen. We zijn in staat ons in de ander in te leven. Een gevoel van verwantschap, van fundamentele verbondenheid begint de beleving van ons mensbeeld te kleuren. In de mate waarin we daartoe in staat zijn, zijn we in staat de naaste lief te hebben zoals onszelf. Concreet komt dit neer op een diepgaande verandering van onze levenshouding en ons mensbeeld. Volgens de boeddhistische traditie kan deze wijze van beleven zelfds uitgroeien tot het vermogen (siddhi) van telepatie.
In het contemplatieve leven blijft ons zelfonderzoek naar onze eigen menselijkheid dus niet staan bij onszelf: het leidt tot het vermogen en de bereidheid om ook de menselijkheid in de medemens te onderkennen. Dit is geen theoretische zaak, geen kwestie van goede voornemens om onszelf of anderen eens op een andere manier te bekijken. Er is meer voor nodig dan dat. Nodig is de beoefening van spirituele disciplines, die ons weer in contact brengen met onze eigen menselijkheid – waarin we soms zelfs nauwelijks meer in geloven. Vervolgens ook disciplines die ons de ogen openen voor de menselijkheid van anderen en die ons leren de ander te zien en te benaderen als onszelf: als een wezen, dat net als wij fundamenteel zachtmoedig en gevoelig is,al wordt dat wezen dan ook – wederom net als wijzelf – beheerst door blindheid, egocentrisme, agressie, levensangst en teleurstelling over de mensen, over zichzelf en mogelijk over het leven in het algemeen. Vrijwel alle contemplatieve tradities reiken dergelijke discplines aan.
Han F. de Wit
Twintig monniken en één non, die Eshun heette, hielden meditatie-oefeningen onder leiding van een zenmeester. Eshun zag er aardig uit, ondanks haar kaalgeschoren hoofd en haar eenvoudige kleren. Verscheidene monniken werden in het geheim verliefd op haar.
Eén van hen zond haar een liefdesbrief waarin hij met klem vroeg haar alleen te mogen ontmoeten.
Eshun antwoordde er niet op. De volgende dag hield de zenmeester een lezing voor de groep, en toen die afgelopen was, stond Eshun op. Ze richtte zich tot de schrijver van de brief en zei: ‘Als u werkelijk zoveel van me houdt, omhels me [dan] nú.’
De grondbeginselen van de Morita-therapie:
Shoma Morita was boeddhist in de naikan-traditie en psychiater. Hij ontwikkelde een therapie die gebaseerd is op het levensdoel. Zijn therapie had een grote spirituele invloed in Japan.
1.Wat heb ik van persoon x ontvangen?
2.Wat heb ik aan persoon x gegeven?
3.Welke problemen heb ik voor persoon x veroorzaakt?
Door dit (zelf)onderzoek wijzen we niet langer anderen aan als oorzaak van onze frustraties en doorgronden we onze eigen verantwoordelijkheid.
When we discover the Buddha that we are, we realize that everything and everyone is Buddha. … When we regard thoughts and emotions with humor and openness, that’s how we perceive the universe.
The first time I heard this English expression, “good for nothing,” I was living in Massachusetts. One summer, to support our practice, we worked for a farmer harvesting blueberries. There were some high school students working there too, as a summer job during their vacation. There was a part of the field were another kind of berries were growing, called dogberries. The students were not very careful, so sometimes they mixed dogberries in with the blueberries. The farmer was always shouting: “Stop picking those good-for-nothing dogberries!”
I really liked this expression, “good for nothing,” and I thought, “What’s the difference between those good-for-nothing berries and the blueberries?” Dogberries are not edible, but they are pretty. Blueberries are pretty, too, but they are also edible, so they have market value. That means they’re “good for something.” Dogberries have no market value so we consider them “good for nothing.”
But when we put aside our human evaluation, then blueberry and dogberry are the same. They are both pretty and just live to continue their lives. So I thought, dogberries are good but for nothing. That’s why I translated Sawaki Roshi’s expression that way: “Zazen is good for nothing.” To me, this means zazen is good—but not for something. It is good in itself. I think this is very important. It is the same as what Bodhi-dharma said when the Emperor Wu told him he [the emperor] had helped Buddhism by creating hundreds of temples and monasteries and asked what karmic rewards he could expect. Bodhidharma said, “No merit at all.”
All that you are attached to, all that you love,
all that you know, someday will be gone.
Knowing this, and that the world is your mind
which you create, play in, and suffer from,
is known as discrimination.
Discriminate between the Real and the Unreal,
the known is unreal and will come and go.
So stay with the Unknown, the Unchanging, the Truth.